In de praktijk

Josje is 4 jaar oud wanneer haar vader plotseling komt te overlijden. De vader van Josje was al een poos ziek, maar niet ernstig ziek. Ondanks ziekte is er altijd aandacht geweest voor het ziekteproces van vader. Josje ging altijd mee naar het ziekenhuis als papa naar het ziekenhuis moest. Alleen bij operaties mocht zij niet aanwezig zijn. Thuis werden er veel boeken voorgelezen over wat het ziek zijn en de ziekenhuisbezoeken allemaal betekenden.

Omdat er geen sprake was van een ernstige ziekte, is er nooit bedacht dat de ziekte van vader ook wel eens zijn dood zou kunnen betekenen. Er is daardoor nooit aandacht besteed aan praten over de dood. Nooit zijn er gesprekken geweest met Josje over ziekte en dood of boeken voorgelezen over ziekte en dood. Altijd werd de persoon weer beter, alleen nu dus niet.

Josje werd altijd door haar papa naar bed gebracht, hoe ziek papa ook was. Dit is iets wat zij nu ontzettend mist nu haar papa er niet meer is. Extreme huilbuien zijn het gevolg. Mama weet haar dan niet of nauwelijks te troosten. Op deze situatie was mama onvoldoende voorbereid.
Deze leeftijd kan in deze situaties soms moeilijk zelf de woorden vinden voor gevoelens en emoties waar het hinder van ondervindt. Als ouder of opvoeder ben jij dus de meest belangrijke persoon voor het kind. Zie je bepaalde gevoelens en emoties, zoals bijvoorbeeld verdriet, benoem dit dan naar het kind toe. Benoem: ‘Ik zie dat je verdrietig bent’, ‘Ik zie dat je boos bent’. Het is belangrijk om de gevoelens en emoties te herkennen en vooral te erkennen. Als het kind het idee heeft dat beide gebeurt, dan zal het kind zich sneller veilig voelen en op verkenning uitgaan. Verkennen van de omgeving zonder de dierbare om hem of haar heen.

Betrek het kind bij de processen rondom verlies en rouw en praat er vooral over

Betreft de gevoelens en emoties, vertel gerust aan het kind dat jij als ouder of opvoeder ook deze gevoelens en emoties ervaart. Zij zullen zich daardoor alleen maar meer gesteund voelen in hun verdriet. Je geeft hen dan als het ware het idee mee dat het verdriet niet alleen gedragen hoeft te worden, maar dat ze dit samen met jou als ouder of opvoeder kunnen doen. Je zorgt hierdoor nog meer voor de veilige omgeving waardoor het kind weer de omgeving kan gaan verkennen zonder de dierbare om hem of haar heen.

Belangrijk vervolgens is om na te denken hoe je jouw kind afscheid laat nemen. Tijdens het ziekteproces, is het kind overal bij betrokken, hoe daarna? Het is raadzaam om kinderen zoveel mogelijk overal bij te betrekken. Laat hen bijvoorbeeld voor de afscheidsdienst een mooie tekening maken of een brief schrijven. Laat kinderen tijdens de afscheidsdienst indien mogelijk de kist versieren of laat de kinderen een bloem dragen en bij de kist of het graf leggen.

Aanvullingen

Heb je nog tips en tops betreft deze tip? Laat het dan vooral weten in een reactie. Mis je nog informatie die je graag zou willen lezen bij deze tip, laat het dan ook weten in een reactie. Heb je zelf nog verdere aanvullingen, lees ik deze ook graag in een reactie. Ik ben benieuwd naar jullie mening betreft dit stukje.