Speen kwijt

Het is woensdagochtend wanneer mama met tranen in haar ogen Job op de opvang komt brengen. Job is nog maar 9 maanden oud. Het is een heerlijk mannetje, speelt al aardig zelfstandig, eet en drinkt goed en slaapt als een roosje mits hij zijn speen heeft. Vandaag is mama echter de speen van Job vergeten. Ze heeft gisteren te horen gekregen dat haar vader is overleden en is er niet helemaal bij met haar gedachten.

Ondanks het slechte nieuws dat mama gisteren ontvangen heeft, weet zij nog wel een overdracht te geven. Met de overdracht geeft mama aan dat Job wat slecht heeft gegeten en gedronken en dat slapen wat onrustig ging. Na deze overdracht gaat mama er vluchtig vandaar, want zij moet nog zoveel regelen met haar moeder samen voor de begrafenis van haar vader. Je hebt het idee dat mama niet alleen overmand is door verdriet, maar ook overmand is door stress.

Je besluit om Job de best mogelijke zorg te geven vandaag die er is. Job heeft rust en regelmaat nodig. Echter, hij kan totaal zijn draai niet vinden vandaag op de opvang. Job speelt weinig, zit meer stil en doelloos voor zich uit te staren, eet en drinkt niet of nauwelijks en slapen wil al helemaal niet lukken. In eerste instantie denk je dat dit te maken heeft omdat mama de speen is vergeten van Job. Maar wist je dat dit ook een vorm van rouw kan zijn ten gevolge van de verlieservaring?

Hoe zit dat dan precies?

Kinderen tot twee jaar

Kinderen tot twee jaar beschikken over aangeboren gedragingen (hechtingsgedrag) om contact te maken. In deze fase ‘lacht’ en ‘praat’ het met iedereen die hem positief benadert.

Door huilen, glimlachen en brabbelen ‘roept’ je baby je als het ware en probeert je zo nabij te houden, waardoor hechting ontstaat. Alles wordt met het lijf ervaren in deze fase. Het cognitieve vermogen van kinderen is in deze fase nog onvoldoende ontwikkeld om de dingen in het leven te kunnen begrijpen of te kunnen vragen. Een verlies zal het daarom niet bewust meemaken.

Toch kunnen kinderen in deze leeftijd wel meekrijgen dat er een overlijden is geweest. Dit doordat kinderen in deze fase alles met hun lijf ervaren. Kinderen pikken de spanning op die zij bij jou kunnen voelen en slaan dit op in hun lijf. Kinderen kunnen door deze spanning slechter gaan eten, drinken en slapen, maar dit hoeft niet perse te maken te hebben met de verlieservaring.

Wat te doen met een baby of dreumes bij een begrafenis?

Ik zal eerlijk zijn, hier is geen éénduidig antwoord op te geven. Het is vooral belangrijk om als ouder, opvoeder of professional zijnde naar je gevoel te luisteren en aan de hand daarvan je keuze te maken. Wel heb ik een aantal tips die je wellicht zouden kunnen helpen om deze keuze makkelijker te kunnen maken.

  • Als je ervoor kiest om een baby of dreumes niet mee te nemen naar een begrafenis, zorg dan juist voor foto’s of filmmateriaal. Op latere leeftijd kan je dan samen met het kind praten over de dierbare aan de hand van de foto’s. Als je ervoor kiest om een baby of dreumes wel mee te nemen naar een begrafenis, zorg er dan voor dat er iemand is die achterwacht staat. Ik bedoel hiermee dat er iemand paraat staat die in staat is om op de baby of dreumes te kunnen en willen letten tijdens de dienst, zodat er ook ruimte kan zijn voor jouw eigen gevoelens en emoties.
  • Zorg dat je foto’s of filmpjes maakt dat de baby of dreumes aanwezig is geweest. Vooral als het een begrafenis is van een persoon die dichtbij staat, bijvoorbeeld oma, opa, mama of papa. Op latere leeftijd kunnen kinderen alsnog met vragen komen waarom een bepaald persoon er niet meer is. Samen kun je dan de foto’s of het filmpje bekijken die toen zijn gemaakt.

Welke tips heb jij hier nog aan toe te voegen?