Vruchtbaarheid
Soms voelt het alsof je lichaam niet meer het jouwe is.
Alsof het iets heeft afgepakt dat ooit vanzelfsprekend leek: de mogelijkheid om leven te dragen.
Niemand vertelt je van tevoren hoe zwaar het pad van vruchtbaarheidsbehandelingen kan zijn. De hoop, de medische stappen, de onzekerheid, de hormonen. Het is een rollercoaster van emoties.
Onzekerheid en spanning
Na mijn behandelingen voor de baarmoederhalskanker volgden maanden van wachten. Maanden vol onzekerheid en intense spanningen. Eerst een jaar, om mijn lichaam te laten herstellen van de klap die deze gehad had door de chemo. Daarna een jaar van zelf proberen in de hoop dat het zou gaan lukken. Tot die hoop plaatsmaakte voor medische trajecten, naalden, schema’s en echo’s. En uiteindelijk: het ICSI-traject in november 2023.
Tijdens mijn ICSI-traject leerde ik wat het betekent om elke keer opnieuw te hopen. Elke injectie, elke afspraak, elk telefoontje met de kliniek bevatte een mengeling van verwachting en angst. Ik herinner me nog hoe ik daar lag, vlak na de tergplaatsing. Tranen in mijn ogen, een lijf dat schokte van een spanning die het aan het loslaten was. Mijn lichaam had zijn best gedaan om in ieder geval een terugplaatsing mogelijk te maken. Die ene eicel die ik had, had zijn best gedaan om samen met een zaadcel te kunnen uitgroeien tot een embryo.
Mijn hand legde ik dagelijks op mijn buik. Dan fluisterde ik: “Misschien is dit het begin.”
En twee weken later de stilte. Geen begin. Geen groei. Alleen het gevoel dat mijn lichaam me opnieuw in de steek liet.
Ik voelde ik niet alleen verdriet, maar ook uitputting. Ik had alles gegeven: mijn lijf, mijn vertrouwen, mijn kwetsbaarheid. En toch bleef mijn wens onvervuld.
Reageren
Wat ik vaak hoor, is dat mensen niet weten hoe ze moeten reageren op dit soort verliezen. “Je kunt het altijd nog adopteren,” of “Misschien was het niet de bedoeling,” zijn goedbedoelde zinnen die echter diep kunnen raken. Want achter elk traject schuilt zoveel liefde, hoop en doorzettingsvermogen.
Vruchtbaarheidsproblemen zijn niet alleen een medische kwestie, het is ook een rouwproces. Het is een vorm van rouw die veelal onzichtbaar blijft. Er is geen begrafenis, geen foto, geen tastbaar bewijs van wat er verloren ging. Je rouwt om wat (nog) niet is, om het lichaam dat niet meewerkt, om de toekomst die onzeker wordt, een stukje identiteit en een verlangen dat in je DNA verankerd lijkt.
Voor veel vrouwen (en hun partners) is dit verlies moeilijk te delen. De wereld verwacht dat je “verdergaat”, dat je “andere mogelijkheden overweegt.” Maar voordat er ruimte is voor toekomst, moet eerst het heden erkend worden. Er moet ruimte zijn om te rouwen om dat wat niet kwam.
Omgaan met
Voor naasten en professionals is het waardevol om te beseffen dat vruchtbaarheidsverlies niet slechts een medische kwestie is. Het is een existentiële breuk. Een mens kan overleven zonder kinderen, maar het verlies van het verlangen zelf dat is een wond die tijd, aandacht en woorden vraagt. Wat je kunt doen als naaste of collega:
- Luister zonder oordeel.Vraag niet meteen naar ‘volgende stappen’. Soms is er gewoon even stilte nodig.
- Vermijd adviezen.Zinnen als “ontspan gewoon” doen meer kwaad dan goed.
- Toon begrip voor de vermoeidheid.Zowel lichamelijk als emotioneel vraagt dit proces enorm veel.
- Erken de rouw.Ook zonder verlies van een geboren kind kan er diepe rouw bestaan.
Het moeilijkste vond ik misschien nog wel het gevoel dat niemand echt begreep wat dit met mij deed. Er was geen uitvaart, geen zichtbaar verlies terwijl mijn hart huilde. Daarom wil ik juist dat we vruchtbaarheidsverlies ook benoemen als een vorm van baby loss. Het is het verlies van hoop, van mogelijkheid, van een toekomst die je voor ogen zag. En dat verdient erkenning.
Quote:
“Sommige verliezen zijn niet zichtbaar, maar voelbaar in elke toekomst die niet meer zal zijn.”
Reflectievraag:
Hoe ga jij om met het verdriet dat geen vorm of naam heeft, maar wel elke dag voelbaar is?
Een warme en liefdevolle groet,
Jennifer Weerman – Van Rups tot Vlinder